Choroba okluzyjna – dysfunkcja narządu żucia.
NIEPRAWIDŁOWY ZGRYZ ? Problemy leczone przez dentystów to nie tylko ubytki próchnicowe, nie chodzi tu o proste zęby.
Nie wystarczy „tylko” biały uśmiech.
lek. med. stom. Tomasz Sypień, lek. stom. Michał Sypień
Prawidłowe ułożenie górnych i dolnych zębów oraz ich właściwe i symetryczne kontaktowanie się na całej powierzchni to warunki ładnego uśmiechu, ale i potwierdzenie braku anatomicznych anomalii. Jednak nie każdy z naszych pacjentów jest w tak komfortowej sytuacji. Nieprawidłowości związane z okluzją – zgryzem, są przyczyną wielu stomatologicznych, i nie tylko, problemów. Czym jest choroba okluzyjna? Czy jest trudna w diagnostyce? Jak się ją leczy? – oto wyjaśnienie ekspertów z Centrum Stomatologii SYPIEŃ.
Tematyka leczenia choroby okluzyjnej, inaczej zwanej dysfunkcją narządu żucia, to temat dość stary w stomatologii, choć bez wątpienia można stwierdzić, że niewielu specjalistów zajmuje się nim w kwestii rozpoznania, diagnostyki i leczenia. Często utrwalając problemy zrobionymi przez siebie nowymi uzupełnieniami protetycznymi lub szynami relaksacyjno – terapeutycznymi.
Czym jest choroba okluzyjna?
W stomatologii mianem okluzji określa się sposób stykania się zębów górnych z dolnymi, również bardzo ważne jest ułożenie stawów skroniowo-żuchwowego wraz z prawidłowym napięciem mięśni. Wszelkie zaburzenia w okluzji skutkować mogą chorobą okluzyjną objawiającą się między innymi ścieraniem zębów, nieprawidłową pracą stawów skroniowo- żuchwowych oraz nadmiernym naprężeniem, bólem i przerostem mięśni biorących udział w żuciu. Gdy dochodzi do choroby okluzyjnej, mamy do czynienia z poważnym problemem stomatologicznym, który nieleczony, może doprowadzić nawet do utraty zębów. Warto też wiedzieć, że choroba okluzyjna jest częstszym czynnikiem powodującym utratę zębów niż próchnica. Czy w postaci złamań, pęknięć pojedynczych zębów czy mocnego skracania się całych łuków zębowych.
Leczenie zaburzeń okluzji to specjalistyczna dziedzina stomatologiczna, którą zajmujemy się w Stomatologii Sypień pogłębiając stale wiedzę jej dotyczącą na licznych szkoleniach szczególnie poza granicami kraju. Rozpoznanie, diagnozowanie oraz leczenie tej choroby wymaga dużej wiedzy i doświadczenia z zakresu okluzji. Schematy postępowania wyznaczane są między innymi przez odwiedzane przez nas ośrodki:
Kois Center oraz Dawson Academy.
Na co zwrócić uwagę? Objawami, które powinny wzbudzić Twój niepokój są:
− ścieranie się zębów – skracanie ich (zauważone w czasie krótszym niż 5 lat)
− pojawianie się szpar miedzy zębami lub przeciwnie – stłoczeń, nachodzenie na siebie zębów
− wrażenie ślizgania lub cofania żuchwy podczas zwierania zębów
− nadwrażliwość zębów
− ból zębów przy nagryzaniu
− ubytki. klinowe (przyszyjkowe) – wypadające wypełnienia
− obniżanie się dziąseł – recesje
− nadmierne napięcie mięśni żucia lub ból zęba po obudzeniu
− poranne bóle głowy, bóle niewiadomego pochodzenia.
− wrażenie zaciskania zębów bez powodu
− stałe odczuwanie obecności uzębienia
Niestety wszystkie te objawy sugerujące nieprawidłowe funkcjonowanie mogą być powodowane przez różne schorzenia dotyczące narządu żucia. Część z nich jesteśmy w stanie skutecznie leczyć przyczynowo. Dla części stosujemy tylko leczenie ochronne, minimalizujące uszkodzenia uzębienia. Wielokrotnie pacjenci mają diagnozowane zaburzenia na które nie chorują. Jednym z takich schorzeń często ostatnio stwierdzanym jest bruksizm. Jest to patologiczne zgrzytanie zębami podczas snu o podłożu neurologicznym. Leczenie polega na stosowaniu szyn ochronnych na uzębienie oraz stosowaniu odpowiednich leków. Jesteśmy w stanie zabezpieczyć zęby przed większymi uszkodzeniami.
Jednak większość pacjentów z tymi objawami cierpi na problemy które można wyleczyć. Nie maja oni bruksizmu tylko zaburzenia dotyczące kontaktu pomiędzy zębami czyli tak zwaną okluzją.
Pacjenci ci przechodzą w naszej klinice szczegółową diagnostykę czynnościową narządu żucia. W jej skład wchodzi drobiazgowa ankieta dotycząca ogólnych problemów zdrowotnych oraz konkretnie dotyczących uzębienia. Dokładny i sprofilowany wywiad medyczny i stomatologiczny jest wymagany przy interdyscyplinarnym podejściu do pacjenta – konieczne jest badanie stawów skroniowo-żuchwowych, przyzębia, stanu biomechanicznego uzębienia oraz uzupełnień protetycznych, ocena funkcjonalna i testy czynnościowe. Nie bez znaczenia pozostają czynniki ogólnoustrojowe zwiększające ryzyko dotyczące problemów z uzębieniem. Musimy zwrócić uwagę zarówno na choroby pacjenta jak i na leki które stosuje.
Rozróżniamy kilka typów problemów okluzyjnych które leczymy. Dwie główne grupy to zaburzenia dysfunkcyjne i zawężony model żucia. Wielokrotnie pacjenci zaczynają odczuwać dolegliwości w trakcie lub po leczeniu ortodontycznym lub po odebraniu nowych protez, koron albo mostów.
Jeśli po wykonaniu pojedynczego wypełnienia w zębie wymaga ona bardzo długiego dopasowywania przez stomatologa może to być jeden z pierwszych objawów na które należy zwrócić uwagę pogłębiając diagnostykę.
Również nowe uzupełnienie przez długi czas sprawiające „obce” wrażenie lub prowokujące wymienione wcześniej objawy sugerują że należy szukać pomocy u specjalisty.
Problemy te nie koniecznie manifestują się od razu zniszczeniem zębów, pierwsze mogą być związane z nimi niecharakterystyczne dolegliwości bólowe głowy, uszu, karku , zaburzenia snu, przewlekłe zmęczenie a nawet chrapanie. Czasami skłaniają one wiele osób do bezskutecznego szukania pomocy u lekarzy wielu specjalności.
Ważne jest zgłoszenie się z tymi objawami do doświadczonego lekarza stomatologa, ponieważ wczesne rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia może zapobiec dalszej destrukcji zębów i przywrócić komfort.
Kwestie wykonywania wypełnień poprawiających stan zniszczonych zębów często są realizowane przez licznych dentystów. Jednak bez odpowiedniej diagnostyki pod tym kontem w najlepszym wypadku chronią oni pacjentów przed pogłębianiem się zniszczeń nie likwidując przyczyny zaburzeń – choroby. Równocześnie bardzo ostrożnie należy w tym wypadku podchodzić na przykład do rozległych korekt protetycznych. Nieprawidłowo zaplanowane mogą pogłębić degeneracje narządu żucia.
Do eliminacji powodów choroby i wyleczenia potrzebna jest specjalistyczna wiedza lekarza stomatologa i szczegółowy protokół badania pod tym kontem.
W jaki sposób leczymy chorobę okluzyjną?
Celem leczenia (w kilku etapach) jest przywrócenie prawidłowej relacji zwarciowej, to znaczy takiej, w której nie dochodzi do urazu zębów oraz nieprawidłowości w stawach skroniowo-żuchwowych. Leczenie zaburzeń okluzji obejmuje wiele zabiegów i analiz.
W zakres analizy wchodzi m.in. testy czynnościowe stawów skroniowo żuchwowych, badanie czynnościowe, wyciski diagnostyczne, deprogramacja, rejestracja zgryzu, analiza zwarcia a następnie opracowanie odpowiedniego planu leczenia. Warto jednak wiedzieć, że każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie w zależności od problemu pacjenta. Nie ma zatem uniwersalnej metody zwalczenia choroby okluzyjnej. W Stomatlogii Sypień lekarze stosują m.in:
ï Ekwilibrację – całkowicie bezbolesny i bezpieczny zabieg polegający bądź
na wybiórczym szlifowaniu zębów, uczestniczących w stykaniu się żuchwy
ze szczęką, w celu wyrównania zgryzu lub korektę istniejących wypełnień
przez dodanie, ujęcie plomby albo zmianę jej kształtu, bądź:
- leczenie ortodontyczne pierwotne lub ponowne
- leczenie protetyczne
- leczenie chirurgiczne
- zastosowanie tzw. szyny, relaksacyjnej lub leczniczej
Choroba okluzyjna nigdy nie leczy się sama a zmiany wyglądu uzębienia będą się pogłębiać wraz z zachodzącą adaptacją dlatego tak ważne jest wyleczenie nieprawidłowości zgryzu, co w konsekwencji powinno doprowadzić do tego, iż znikną na przykład uporczywe bóle głowy. Należy wiedzieć że nie podjęcie leczenia może prowadzić do rozwoju paradontozy, a nawet utraty zębów oraz może skutkować uszkodzeniem uzupełnień protetycznych czyli koron i mostów.
Nie bagatelizuj problemu choroby okluzyjnej, jeżeli zauważysz u siebie objawy tej dolegliwości, koniecznie umów się na konsultację specjalistyczną w naszym Centrum Implantologii i Stomatologii Estetycznej Sypień w Bielsku-Białej.